Libanon

Uit Christipedia
Libanon, de noorderbuur van Israël, heeft 4,1 miljoen inwoners (2009). Libanon is een multireligieus en kosmopolitisch land.
Engelstalige kaart van Libanon

Naam. De naam Libanon is waarschijnlijk afkomstig van 'wierook'. Het Hebreeuwse woord voor wierook is 'lebona' [1].

Hos. 14:7b ... en hij zal een reuk hebben als de Libanon. (SV)

Steden. De hoofdstad is Beiroet. Oost-Beiroet is overwegend christelijk; West-Beiroet is overwegend islamitisch. De havenstad Tripoli, 80 kilometer ten noorden van Beiroet, is de tweede stad van Libanon en een bolwerk van soennieten.

Vlag van Libanon, met een ceder.

Libanon kent geen staatsgodsdienst. In 1932 maakten christenen 55% van de bevolking uit, in 1988 waren ze met 40% een minderheid. De grootste christelijke groepering is die van de Maronieten: 21% van de bevolking. De Grieks-orthodoxen maken 9% van de bevolking uit. In de maatschappij en in het leger hadden de christenen meestal de beste posities. In de politiek zijn ze vaak behoudend. Tegenover Israël staan ze gunstiger dan de moslims.   

Er is een zeer kleine Joodse gemeenschap.

In 1932 maakten moslims 45% van de bevolking uit, in 1988 waren ze met 60% in de meerderheid. Onder hen vormen de sjiieten de meerheid (30% van de bevolking). De Druzen vormen 7% van de bevolking. De moslims voelen zich ten opzichte van de Libanese christenen cultureel-religieus meer verwant met de rest van de Arabische wereld. De islamitische meerderheid van Libanon staat vijandig tegenover het zionisme.

Bestuur. Libanon is een parlementaire democratie. Het Libanese staatsrecht schrijft voor dat de premier een soennitische moslim, de parlementsvoorzitter een sjiitische moslim en de president een christen is. De 128 parlementszetels worden op een vaste manier verdeeld: christenen en moslims krijgen ieder ongeveer de helft. Politieke partijen zijn (anno 2017):

  • de Toekomstpartij van de soennitische premier Saad Hariri, de grootste in het parlement (anno 2017);
  • de voornamelijk christelijke Vrije Patriottische Beweging van president Michel Aoun.;
  • de sjiitische Hezbollah van Nasrallah;
  • de sjiitische Amal-beweging van parlementsvoorzitter Nabih Berri;
  • de rechts-christelijke partij de Libanese Strijdkrachten;
  • de kleine Progressieve Socialistische Partij, de belangrijkste politieke partij voor de druzen in het land.

Libanon staat sterk onder invloed van oosterbuur Syrië, maar de binnenlandse weerstand daartegen is groot.

Libanon is politiek verdeeld tussen een pro-Westers blok en een blok, onder leiding van de sjiitische partij Hezbollah, dat meer gericht is op Syrië en Iran. Hezbollah heeft de steun van Syrië en Iran en is fel anti-Israël. Hezbollah's guerrilla-leger is sterker dan de veiligheidskrachten van de staat (2009). Het nationale leger bestaat voor de helft uit sjiieten (2009). De voornamelijk christelijke Vrije Patriottische Beweging is een bondgenoot van de sjiitische Hezbollah (anno 2017).

De pro-westerse alliantie wil dat Hezbollah zijn militaire tak te ontbindt. Pro-westerse Libanezen vrezen (2010) dat Iran van Libanon een satellietstaat wil maken. De machtsstrijd tussen beide blokken brengt politieke instabiliteit mee. De rechts-christelijke partij de Libanese Strijdkrachten is (anno 2017) een van de meest uitgesproken critici van Hezbollah. 

De politieke elite van Libanon en de zakenwereld zijn nauw verbonden (anno 2020). Veel politici gebruiken hun positie voor persoonlijk zakelijk gewin.

Economie. De belangrijkste economische sectoren van Libanon zijn handel en diensten.

Crisis. Libanon is (anno 2020) in een staat van crisis. Naar schatting de helft van de Libanese bevolking leeft onder de armoedegrens (2020)[2]. In de hoofdstad Beiroet wordt dagelijks aan de burgers slechts twee uur elektrische stroom geleverd. Economische en andere problemen kunnen door de permanente onderlinge politieke strijd en het kopen van politieke steun in ruil voor goederen en diensten (cliëntelisme) niet worden aangepakt. De aanwezigheid van de terroristische groep Hezbollah in de Libanese politiek weerhoudt veel landen ervan om geld te geven aan Libanon. Geldelijke steun in de crisis blijft ook uit wegens de weigering van de politieke elite om grondige hervormingen door te voeren.

Buitenlandse betrekkingen

Iran en Syrië steunen de Hezbollah-beweging.

Geschiedenis

In de tijd van Salomo werd hout van de Libanon, d.i. het gebergte Libanon, vervoerd naar Israël.
1Kon 5:8 En Hiram stuurde Salomo een bode om te zeggen: Ik heb de boodschap gehoord die u mij gestuurd hebt. Ík zal aan al uw wensen om cederhout en cipressenhout voldoen. 1Kon 5:9 Mijn knechten zullen het van de Libanon naar de zee afvoeren, en ík zal er vlotten van maken voor vervoer over zee naar de plaats die u mij opgeeft. Ik zal ze daar losmaken, zodat u ze mee kunt nemen. Maar dan moet u mijn wens uitvoeren door voedsel voor mijn huis te geven. (HSV)
1920. Libanon wordt na de ondergang van het Turkse Ottomaanse rijk, in een overeenkomst met het Verenigd Koninkrijk, een Frans mandaatgebied.

1943. Het Franse mandaat over Libanon wordt opgeheven, mede dankzij het grote Libanese verzet. Libanon wordt een onafhankelijke republiek. Het overeengekomen Nationaal Pact bepaalt dat de president altijd een Maronitisch christen zal zijn, de premier een soenniet en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden een sjiiet. Tevens wordt bepaald dat tijdens een eventueel Arabisch conflict Libanon neutraal zou blijven. Het land zal zich cultureel zowel op Europa als op de Arabische Landen oriënteren.

Vlag tijdens het Franse mandaat van Libanon. Het is de vlag van Frankrijk met in het midden een ceder van de Libanon.

1946. Frankrijk moet onder Britse en Amerikaanse druk het veld ruimen.

1948. Libanon doet mee aan de oorlog tegen de in dit jaar opgerichte staat Israël.

1965. In de herfst begint een periode van spanningen met Israel, omdat Palestijnse bevrijdingsorganisaties vanuit Libanon opereren. Israel reageert met vergeldingsacties. In Libanon zelf nemen de spanningen toe tussen Palestijnen en paramilities, tussen moslims en christenen. 

1975-1989. In deze jaren woedt een bloedige burgeroorlog. Aanleiding is de aanval van een 'christelijke' militie op een bus met Palestijnen in april 1975. 

1976. De president roept de hulp van Syrië in, dat Libanon vervolgens tot 2005 zal domineren. Tijdens de burgeroorlog nemen ook sjiïtische strijdgroepen, zoals de fundamentalistische Hezbollah, aan de gevechten deel.

1978. Na een Palestijnse actie in Israël voert het Israëlische leger een grote "schoonmaakoperatie" in Zuid-Libanon uit. UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon), een tijdelijke vredesmacht van de Verenigde Naties, komt in het zuidelijke grensgebied van Libanon.

1982. Na een Palestijnse moordaanslag begint Israël in juni 1982 de militaire operatie 'Vrede voor Galilea', die uitmondt in een oorlog tegen de Palestijnen in Libanon. Israël wordt gesteund door christelijke milities. — In 1982 wordt de radicale sjiitische groep Hezbollah opgericht door leden van de Iraanse Revolutionaire Garde.

1989. Einde van de Libanese burgeroorlog.

1992. Een nieuwe kieswet wordt ingevoerd, met evenveel zetels in het parlement voor christenen en moslims.

1996. De radicale sjiitische beweging Hezbollah begint met raketaanvallen op Noord-Israël. Israël reageerde met een luchtoffensief tegen heel Zuid-Libanon.

2000. In mei 2000 trekken de Israëlische militairen zich uit Zuid-Libanon terug.

2005. In februari wordt de populaire politicus en voormalig premier Rafik al-Hariri vermoord. Door de bomaanslag komen hij met 22 anderen om het leven. Veel Libanezen vermoeden dat het Syrische regime achter de moord zit. De betrekkingen tussen Libanon en Syrië zijn na de moord lang slecht. Enkele maanden na de aanslag verlaten de Syrische troepen Libanon. Syrië domineerde het land bijna 30 jaar. 

2009. De parlementsverkiezingen worden gewonnen door de pro-Westerse coalitie, die 71 van de 128 zetels in het parlement in de wacht sleepte. De Toekomstpartij van de soennitische premier Saad Hariri is de grootste in het parlement. De sjiitische Hezbollah-beweging is de verliezer en krijgt niet meer dan 57 zetels. De leider van de pro-Westerse coalitie, Saad al-Hariri, wordt de nieuwe premier van Libanon. Hij is de zoon van oud-premier Rafiq al-Hariri, die in 2005 werd vermoord.

2010. De Iraanse president Ahmedinejad brengt een bezoek aan dorpen langs de grens met Israel, die in 2006 tijdens de oorlog tussen Israel en Hezbollah werden verwoest. Het gebied wordt met Iraans geld weer opgebouwd. 

2012. De opstand tegen het regime van president Bashar al-Assad in Syrië zet de maatschappelijke verhoudingen in Libanon, tussen voor- en tegenstanders van Assad, op scherp. 

2016. Van 2016 tot 2019 regeert een alliantie van sjiitische, christelijke en soennitische partijen.

De Libanese politiek werd tot 2016 lamgelegd door het feit dat de twee grootste machtsblokken, het pro-Saudische blok van ex-premier Saad Hariri en het pro-Iraanse blok van Hezbollah, elkaar in een wurggreep hielden.

2017. In de zomer stemt het parlement in met de nieuwe kieswet. In november veroorzaakt de soennitische premier Hariri veel ophef door plotseling in Saudi-Arabië aan te kondigen dat hij zal aftreden. Enkele dagen later herroept hij dat besluit.

2018. Na negen jaar worden er weer algemene verkiezingen gehouden. De sjiitische Hezbollah-beweging en haar bondgenoten boeken winst. De invloed van dit blok wordt daardoor groter. — Frankrijk organiseert een donorconferentie voor Libanon, waar miljarden euro's aan hulp werden toegezegd.

2019. In oktober beginnen massale protesten. De betogers eisen dat de regering grote hervormingen doorvoert en de belangen van Libanon en zijn burgers voorop stelt. De protsten dwingen premier Hariri tot aftreden.

2020. Op 4 augustus 2020 vinden er twee explosies plaats in de haven van Beiroet, de hoofdstad van Libanon. De tweede ontploffing is van een grote partij ammoniumnitraat (2750 ton), die daar al zes jaren lag opgeslagen. De kracht van tweede explosie resulteert in een ramp die zo'n 200 doden, meer dan 6000 gewonden eist, en meer dan 300.000 burgers dakloos maakt, omdat deze hun beschadigde huizen niet kunnen bewonen. De explosie richt schade door de hele stad aan. En verwekt de woede van vele Libanezen, die de ramp wijten aan wanbestuur en corruptie.[3] Een predikant in de stad voelde zich gedrongen, vóór de explosie, alle gelovigen naar huis te sturen. Zijn kerk werd zwaar beschadigd, maar de gelovigen bleven gespaard[4].

Toekomst

Sommige uitleggers zien een rol voor Libanon weggelegd in de vervulling van Psalm 83, waar "de inwoners van Tyrus" worden genoemd onder hen die de Israëlische staat willen vernietigen en het land van Israël willen inpikken.

Meer informatie

Nieuws over Libanon: The Daily Star, http://www.dailystar.com.lb

Bronnen

Onder andere: Microsoft Encarta Winkler Prins Encyclopedie 2007

Libanon voor eerst in jaren naar de stembus, nieuwsbericht op NOS.nl, dd. 6 mei 2018.

Explosies in Beiroet 2020, nl.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is verwerkt op 7 aug. 2020.

Libanon, nl.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is verwerkt op 12 aug. 2020.

Voetnoten