Grote Verdrukking

De Grote Verdrukking is een periode van 3,5 jaar, waarin God de wereld oordeelt door middel van zware plagen. Het is het tweede deel van de 'laatste jaarweek' van Daniël, die verdeeld wordt in twee perioden van drie en een half (3½) jaar. Gedurende de laatste drie en half jaar zal de wereld worden gedomineerd door het Beest en de valse profeet (= antichrist). Direct op de Grote Verdrukking volgt het Duizendjarig Rijk.

Terminologie

De uitdrukking "Grote verdrukking", voor zover deze verwijst naar de eindtijd, komt in het Nieuwe Testament voor in Matth. 24:21, Mark. 13:19 en Openbaring 7:14.

Andere 'grote verdrukkingen'

In de Schrift worden andere gebeurtenissen aangeduid met 'grote verdrukking'. Het Nieuwe Testament noemt er nog twee. De hongersnood ten tijde van onderkoning Jozef bracht 'grote verdrukking' voor heel Egypte en Kanaän. Jozef voorzag met zijn graanschuren in de nood. 

Hnd 7:11 Er kwam echter een hongersnood over heel Egypte en Kanaan een grote verdrukking, en onze vaderen vonden geen voedsel. (TELOS)

De Heer Jezus dreigt de volgelingen van de valse profetes Izebel met 'grote verdrukking'. 

Opb 2:22 Zie Ik werp haar op een bed en werp hen die met haar overspel bedrijven in grote verdrukking, als zij zich niet bekeren van haar werken. (TELOS)

Jakobs benauwdheid

Een equivalente uitdrukking is waarschijnlijk "Jakobs benauwdheid", die eveneens betrekking heeft op de verdrukking van Israël in de tijd van het einde.

Jer 30:4  En dit zijn de woorden, die de HEERE gesproken heeft van Israël en van Juda. Jer 30:5  Want zo zegt de HEERE: Wij horen een stem der verschrikking; er is vrees en geen vrede. Jer 30:6  Vraagt toch en ziet, of een manspersoon baart? Waarom zie Ik [dan] eens iegelijken mans handen op zijn lenden, als van een barende [vrouw], en alle aangezichten veranderd in bleekheid? Jer 30:7  O wee! want die dag is zo groot, dat zijns gelijke niet geweest is; en het is een tijd van benauwdheid voor Jakob; nog zal hij daaruit verlost worden. Jer 30:8  Want het zal te dien dage geschieden, spreekt de HEERE der heirscharen, [dat] Ik zijn juk van uw hals verbreken, en uw banden verscheuren zal; en vreemden zullen zich niet meer van hem doen dienen. Jer 30:9  Maar zij zullen dienen den HEERE, hun God, en hun koning David, dien Ik hun verwekken zal. Jer 30:9  Maar zij zullen dienen den HEERE, hun God, en hun koning David, dien Ik hun verwekken zal. (SV)

Sommigen zien een voorafschaduwing van deze benauwdheid in de benauwdheid die Jakob ervoer toen hij, alléén, met een hemelse persoon streed aan de Jabbok, vóór zijn terugkeer in Kanaän, het beloofde land. Jakob werd toen op de heup geslagen, waardoor hij kreupel werd. In Jer. 30:6, in verband met de toekomstige benauwdheid van Jakob, heet het in de NBG51-vertaling:

Jer 30:6  Vraagt toch, ziet, of een man baart; waarom zie Ik iedere man met zijn handen aan zijn heupen als een barende en heeft elk gelaat een lijkkleur gekregen? (NBG51)

Een engel sprak Daniël over een ongekende "tijd van benauwdheid" voor het volk Israël.

Da 12:1 En te dier tijd zal Michaël opstaan, die grote vorst, die voor de kinderen uws volks staat, als het [zulk] een tijd der benauwdheid zijn zal, als er niet geweest is, sinds dat er een volk geweest is, tot op dienzelven tijd toe; en te dier tijd zal uw volk verlost worden, al wie gevonden wordt geschreven te zijn in het boek. Da 12:2  En velen van die, die in het stof der aarde slapen, zullen ontwaken, dezen ten eeuwigen leven, en genen tot versmaadheden, [en] tot eeuwige afgrijzing. (SV)

Duur van de Grote Verdrukking

Onder de Grote Verdrukking wordt verstaan de allerlaatste periode vóórdat Jezus Christus uit de hemel zal terugkomen op aarde (zie Wederkomst van Jezus Christus). In strikt Bijbelse zin betreft het begrip 'Grote Verdrukking' alleen de tweede helft van Daniëls zeventigste jaarweek. Deze helft duurt 3,5 jaar.

Sommigen nemen de uitdrukking echter als een aanduiding voor de hele jaarweek van 7 jaar, welke tussen de opname van de Gemeente en de wederkomst van Christus in de wereld in ligt.

De periode van de Grote Verdrukking eindigt door de verschijning van de Koning der Koningen met grote macht en majesteit en wordt opgevolgd door een tijd van ongekende vrede onder Zijn heerschappij.  

Grootheid van de verdrukking

De Grote Verdrukking zal plaatsvinden door toedoen van het Beest, die de heiligen hevig zal vervolgen.

Opb 7:13 En een van de oudsten antwoordde en zei tot mij: Dezen die bekleed zijn met lange witte kleren, wie zijn zij en vanwaar zijn zij gekomen? Opb 7:14  En ik zei tot hem: Mijn heer, u weet het. En hij zei tot mij: Dezen zijn het die uit de grote verdrukking komen; en zij hebben hun lange kleren gewassen en ze wit gemaakt in het bloed van het Lam. Opb 7:15  Daarom zijn zij voor de troon van God en zij dienen Hem dag en nacht in zijn tempel; en Hij die op de troon zit zal zijn tent over hen uitbreiden. Opb 7:16  Zij zullen geen honger en geen dorst meer hebben en de zon zal op hen geenszins vallen, noch enige hitte; Opb 7:17  want het Lam dat in het midden van de troon is, zal hen weiden en hen leiden naar bronnen van levenswateren, en God zal elke traan van hun ogen afwissen. (Telos)

Daarnaast zal door vele oorlogen en natuurlijke en bovennatuurlijke rampen de mensheid tenslotte op de rand van totale vernietiging staan. De Grote Verdrukking wordt onder andere in Mattheüs 24 en mogelijk ook in Lucas 21 beschreven. Jezus zei over die verdrukking, toen hij over de 'laatste dingen' sprak: Als die dagen niet ingekort zouden worden zal er geen 'vlees' behouden worden.

Mt 24:21 Want er zal dan een grote verdrukking zijn zoals er niet geweest is van het begin van de wereld af tot nu toe en er ook geenszins meer zal komen. Mt 24:22  En als die dagen niet werden verkort, zou geen enkel vlees behouden worden, maar terwille van de uitverkorenen zullen die dagen worden verkort. (Telos)

De volgende passage in Lucas 21 heeft mogelijk betrekking op de eindtijd, maar kan even goed gelden de tijd van Jeruzalems belegering en verwoesting in de tweede helft van de eerste eeuw.

Maar wanneer u ziet dat Jeruzalem door legers omsingeld wordt, weet dan, dat haar verwoesting nabij gekomen is. Laten dan degenen die in Judea zijn vluchten naar de bergen; en laten degenen die in het midden van de stad zijn er uit trekken. En laten degenen die op het veld zijn niet in de stad komen. Want dit zijn de dagen van wrake opdat alles vervuld worde, dat geschreven is. Maar wee de bevruchte en de zogende vrouwen in die dagen, want er zal grote nood zijn in het land, en toorn over het volk. En zij zullen vallen door de scherpte van het zwaard, en als gevangenen weggevoerd worden naar alle volken. En Jeruzalem zal door de heidenen vertrapt worden, totdat de tijden van de heidenen vervuld zijn. (Luk. 21:20-24)

Zonder weerga

De Grote Verdrukking is zonder weerga.

Jer 30:7  O wee! want die dag is zo groot, dat zijns gelijke niet geweest is; en het is een tijd van benauwdheid voor Jakob; nog zal hij daaruit verlost worden. 

Een engel sprak Daniël over een ongekende tijd van benauwdheid voor het volk Israël.

Da 12:1 En te dier tijd zal Michaël opstaan, die grote vorst, die voor de kinderen uws volks staat, als het [zulk] een tijd der benauwdheid zijn zal, als er niet geweest is, sinds dat er een volk geweest is, tot op dienzelven tijd toe; en te dier tijd zal uw volk verlost worden, al wie gevonden wordt geschreven te zijn in het boek. Da 12:2  En velen van die, die in het stof der aarde slapen, zullen ontwaken, dezen ten eeuwigen leven, en genen tot versmaadheden, [en] tot eeuwige afgrijzing. (SV)

Mt 24:21 Want er zal dan een grote verdrukking zijn zoals er niet geweest is van het begin van de wereld af tot nu toe en er ook geenszins meer zal komen. Mt 24:22  En als die dagen niet werden verkort, zou geen enkel vlees behouden worden, maar terwille van de uitverkorenen zullen die dagen worden verkort. (Telos)

Tijdrekenkundige duiding

Wanneer zal de grote verdrukking plaatsgrijpen? Op deze vraag zijn verschillende antwoorden gegeven:

1. Tijdens de 2e helft van de 70e en laatste jaarweek van Daniël.

Er zijn gelovigen die de grote verdrukking zullen meemaken. 

Opb 7:14 En ik zei tot hem: Mijn heer, u weet het. En hij zei tot mij: Dezen zijn het die uit de grote verdrukking komen; en zij hebben hun lange kleren gewassen en ze wit gemaakt in het bloed van het Lam. (TELOS)

Doch ook al eerder, naar het schijnt vóór de grote verdrukking in de tweede helft van Daniëls laatste jaarweek, worden er heiligen gedood. Na de opening van het 5e oordeelszegel heet het:

Opb 6:9 En toen het Lam het vijfde zegel opende, zag ik onder het altaar de zielen van hen die geslacht waren om het woord van God en om het getuigenis dat zij hadden. Opb 6:10  En zij riepen met luider stem en zeiden: Tot hoelang, heilige en waarachtige Heerser, oordeelt en wreekt U ons bloed niet aan hen die op de aarde wonen? Opb 6:11  En aan ieder van hen werd een lang wit kleed gegeven; en hun werd gezegd dat zij nog een korte tijd moesten rusten, totdat ook hun medeslaven en hun broeders die gedood zouden worden evenals zij, voltallig zouden zijn. (Telos)

De tijd van de grote verdrukking schijnt nóg zwaarder te zijn.

2. Tijdens de 1e en de 2e helft van de laatste jaarweek van Daniël, tussen de opname van de Gemeente en de wederkomst van Christus op aarde.

3. De grote verdrukking heeft reeds in het verleden plaatsgevonden, toen de Romeinen Jeruzalem belegerden en verwoesten en vele Joden gedood werden. In de kerkgeschiedenis heen werd de profetie in Matth. 24 en Luk. 21 meestal uitgelegd als vervuld door de Romeinse belegering van Jeruzalem en de verwoesting van de tempel in het jaar 70 na Christus. Tegenwoordig wordt deze verklaring alleen nog maar aangehangen bij het preterisme. Met de opkomst van het dispensationalisme echter, werd de vervulling van deze passage als een toekomstige zaak beschouwd. De gedachte dat de grote verdrukking heeft plaatsgevonden ten tijde van Jeruzalems ondergang is onjuist, omdat deze rampzalige tijd niet is beëindigd door de komst van Christus.

4. De grote verdrukking is de holocaust, de systematische poging van het Nazi-regiem om de Joden uit te roeien. Deze opvatting, die de grote verdrukking vereenzelvigt met de holocaust, is onjuist, omdat de holocaust niet is beëindigd door de komst van Christus, maar door de overwinning van de geallieerden over Nazi-Duitsland.

Gebeurtenissen

Zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament (met name in de boeken Daniël en Openbaringen) wordt er voorspeld dat er een koning zal opstaan die zwaar in opstand komt tegen God en zijn heiligen:

Daniël 7:25 Hij (= een bepaalde koning in de eindtijd) zal in opstand komen tegen de hoogste God, en de heiligen van de hoogste onderdrukken. Hij zal proberen hun feesten en hun wet te veranderen, en zij zullen aan zijn heerschappij zijn overgeleverd voor één tijd, een dubbele tijd en een halve tijd.

Daniël 9:27 Hij (een toekomstige vorst) zal een sterk bondgenootschap sluiten met velen, één week lang. De helft van de week zal hij offers noch gaven laten brengen, en boven op het altaar zal een verwoesting brengende gruwel te zien zijn, totdat het aangekondigde einde van die verwoestende kracht komt.

Daniël 12:7 Daarop hoorde ik (= Daniël) de in linnen geklede man die zich boven het water van de rivier bevond, spreken. Hij hief beide handen op naar de hemel en zwoer bij de eeuwig Levende: ‘Eén tijd, een dubbele en een halve tijd: wanneer de macht van het heilige volk niet langer verbrijzeld zal worden, dan zullen al deze dingen zich hebben voltrokken.’ 

Daniël 12:11 En vanaf het moment dat het dagelijks offer wordt afgeschaft en een verwoesting brengend afgodsbeeld is opgericht, zullen er twaalfhonderdnegentig dagen verstrijken.

Opb. 11:2 De voorhof buiten de tempel moet je overslaan. Meet die niet op, want hij is bestemd voor de heidenen, die de heilige stad tweeënveertig maanden lang zullen vertrappen. Opb. 11:3 Ik zal mijn twee getuigen opdracht geven om te profeteren. Gedurende twaalfhonderdzestig dagen zullen ze dat doen, gehuld in een boetekleed.

Dit laatste vers slaat op de twee getuigen.

Er worden in deze aanhalingen verschillende tijdsaanduidingen gebruikt, die allemaal op eenzelfde periode lijken te duiden. “Eén tijd, een dubbele tijd en een halve tijd” is drieënhalf. “De helft van de week” is drieënhalve dag. “Twaalfhonderdnegentig dagen” is ongeveer drieënhalf jaar (1.277 dagen). “Tweeënveertig maanden” is eveneens drieënhalf jaar. En ook “Twaalfhonderdzestig dagen” is ongeveer drieënhalf jaar. Als “drieënhalve dag” als symbolische geïnterpreteerd wordt, zou dit als een periode van drieënhalf jaar gezien kunnen worden.

In onder andere Mattheüs 24 spreekt Jezus ook over deze tijd, hoewel Hij er geen tijdsduur bij noemt. Hij noemt het “een tijd van enorme verschrikkingen, zoals er sinds het ontstaan van de wereld tot nu nooit geweest zijn en er ook niet meer zullen komen.” (Matth. 24:21). En in het volgende vers: "En indien die dagen niet ingekort werden zou geen vlees behouden worden; doch ter wille van de uitverkorenen zullen die dagen worden ingekort" (Matth. 24:22).

In de Bijbel staan grote rampen en oorlogen beschreven, die tijdens de Grote Verdrukking zouden gaan plaatshebben. In Mattheus hoofdstuk 24, vers 29-31 staat hierover:

"29 Meteen na de verschrikkingen van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan geen licht meer geven, de sterren zullen uit de hemel vallen en de hemelse machten zullen wankelen. 30 Dan zal aan de hemel het teken zichtbaar worden dat de komst van de Mensenzoon aankondigt, en alle stammen op aarde zullen zich van ontzetting op de borst slaan als ze de Mensenzoon zien komen op de wolken van de hemel, bekleed met macht en grote luister. 31 Dan zal hij zijn engelen uitzenden, en onder luid bazuingeschal zullen zij zijn uitverkorenen uit de vier windstreken bijeenbrengen, van het ene uiteinde van de hemelkoepel tot het andere."

Deze tekst geeft aan dat er dus een zonsverduistering en een maansverduistering zullen zijn en dat er sprake zal zijn van vallende sterren (kometen). Daarna vindt de wederkomst van Christus plaats.

Opname van de Gemeente

Er zijn gelovigen - heiligen worden ze genoemd - die de Grote Verdrukking meemaken. Wordt de gemeente van Christus vóór, in of na de Grote Verdrukking opgenomen? Op deze vraag geven christenen verschillende antwoorden. Veel christenen geloven dat zij worden opgenomen voordat God zijn toorn uitgiet over deze wereld. De Bijbel leert immers dat wij niet bestemd zijn tot toorn? Deze zienswijze wordt pretribulationisme genoemd. De heiligen die de Grote Verdrukking meemaken zijn personen die na de opname van de gemeente tot bekering en geloof zijn gekomen.

Anderen menen daarentegen dat de christenen door die bijzondere tijd van verdrukking heen moeten, voor een deel of geheel. Het midtribulationisme leer dat de gemeente halverwege de zeventigste jaarweek wordt opgenomen, dus voordat de Grote Verdrukking in eigenlijk zin plaatsvindt. Het posttribulationisme leert dat Christus pas na de Grote Verdrukking de zijnen tot Zich neemt en met hen verschijnt in deze wereld. Mid- en posttribulationisten kunnen zich gaan voorbereiden op de tijd van verdrukking, door bijvoorbeeld te bidden: "Laat ons zien hoe we moeten vechten tegen deze geprofeteerde oorlog, of minstens voorbereid te zijn het te verdragen".

"Ik zag dat die horen strijd voerde tegen de heiligen en hen overmocht… Hij zal woorden spreken tegen de Allerhoogste, en de heiligen des Allerhoogsten te gronde richten…" (Daniel 7:21, 25a)

Meer informatie

Dato Steenhuis, Johannes over de grote verdrukking. Youtube.com: Groeien in geloof, 11 april 2020. Duur: 47 min. 53 sec. Lezing gehouden op 6 april 2020 te Sliedrecht. Deel 8 van een serie lezingen over Bijbelse profetie.

Seminar 3: Grote verdrukking op 19 okt 2023 - Theo Niemeijer. Youtube.com: Baptisten gemeente 'De Open Poort', 19 okt. 2023. Duur van de video: 1 uur 46 min. 24 sec. Theo Niemeijer spreekt over de Grote Verdrukking, die volgens hem samenvalt met de 70e jaarweek van Daniël.

Kees Abspoel, Verborgen strijders. Met een voorwoord van Bram Krol. Zeewolde / Den Haag: Christelijke Uitgeverij Initiaal, 1998. Aantal pagina's: 311. Fictief verhaal geschreven door een Nederlandse schrijver en gebaseerd op de Bijbelse profetieën over de Opname van de gemeente en de jaarweek van Daniël. Het verhaal vertelt 'hoe het zou kunnen gebeuren'. De hoofdpersoon is Mike, die na de Opname tot geloof komt. Met gelovige vrienden, die evenals hij het nummer van het Beest afwijzen, zoekt hij zijn toevlucht in de Biesbosch, bij Dordrecht. Later verblijft hij in Duitsland en Drenthe. Ze zien de Bijbelse profetieën in vervulling gaan. 

Zie ook

• Zeventigste jaarweek van Daniël
• Toekomst