Deuterocanonieke boeken

Uit Christipedia

Deuterocanonieke boeken zijn de tien (of volgens sommigen elf) geschriften die, hoewel ze niet tot de Hebreeuwse canon (= de lijst van gezaghebbende heilige geschriften van het Oude Testament) behoren, door de Rooms-Katholieke Kerk en de oosters-orthodoxe kerken gezaghebbend worden geacht.

Deze geschriften zijn:

Deuterocanoniek boek Datum[1] Literair genre Oorspronkelijke taal
Tobit 225-175 v.Chr. Legende Hebreeuws/Aramees
Wijsheid van Jezus Sirach 195-170 v.Chr.[2] Wijsheidsliteratuur Hebreeuws
Toevoegingen bij Daniël Ca. 100 v.Chr. Apocalyptiek Grieks
Toevoegingen op Ester 100 v.Chr.? Grieks
I Makkabeeën Ca. 125 v.Chr. Geschiedenis Hebreeuws of Aramees
II Makkabeeën Ca. 50 v.Chr. Geschiedenis Grieks
Judith Ca. 100 v.Chr. Novelle Hebreeuws of Aramees
De wijsheid van Salomo 50 v.Chr.-30 n.Chr. Wijsheidsliteratuur Grieks
Baruch In gedeelten Wijsheidsliteratuur
Brief van Jeremia 150-1 v.Chr. Waarschijnlijk Grieks
Het gebed van Manasse Ca. 1 v.Chr. Liederen
Ze zijn ontstaan in de periode tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Ze zijn opgenomen in de Septuagint (de tussen ca. 225 en 100 v. Chr. vervaardigde Griekse vertaling van het Oude Testament). Hiëronymus nam ze, pas na aandringen van Augustinus van Hippo en Paus Damasus I, in zijn Latijnse Vulgaatvertaling op. Hij noemde ze, zonder afkeurende bedoeling, "apocrief".

Het Concilie van Ferrara-Florence (1441) en het Concilie van Trente (1546) stelden nog eens dat de Vulgaat de norm was en bevestigden daarmee het gezag van deze boeken. De verklaring te Trente was een reactie op de protestantse Bijbelvertalingen die in de decennia ervoor waren vervaardigd, waaronder de Lutherbijbel (1534). Maarten Luther en andere hervormers erkenden de tien boeken niet als gezaghebbend en sindsdien worden ze door protestanten "apocrief" genoemd, waardoor het woord "apocrief" een negatieve bijklank kreeg.

De van Jood tot katholiek bekeerde theoloog Sixtus van Siena vond de term deuterocanoniek uit in 1566, waarmee hij ze in tweede instantie tot de canon wilde rekenen (Gr. deuteros = tweede); bovendien gaf hij een engere, rooms-katholieke betekenis aan het woord "apocrief", namelijk enkele oudtestamentische boeken die ook volgens de Rooms-Katholieke Kerk niet gezaghebbend waren.

Bronnen

Apocriefen van het Oude Testament, nl.wikipedia.org. Een deel van de tabel is overgenomen op 23 dec. 2017.

Deuterocanieke boeken, nl.wikipedia.org. Tekst hiervan is overgenomen en bewerkt op 23 dec. 2017.

Voetnoten

  1. NBV studiebijbel 2008; Bijbelse encyclopedie Kok, Kampen (1975),
  2. P. Beentjes, de wijsheid van Jesus Sirach; Damon 2006