Archelaüs

Uit Christipedia

Archelaüs was de voornaamste opvolger van zijn vader Herodes de Grote. Hij was de tirannieke viervorst van Samaria, Judea en Idumea van 4 vóór Chr. tot 6 na Chr.

Munt van Herodes Archelaüs. Zijn naam is (in Griekse letters) weergegeven als 'Herodes'.
Zijn naam wordt ook geschreven Archelaos. Door Dio ­Cassius en op munten wordt hij ook Herodes genoemd

Hij was een zoon van Herodes de Grote en diens Samaritaanse vrouw Malthake. Hij was de oudste volle broer van Herodes Antipas, die Johannes de Doper liet onthoofden.

Herodes
de Grote
 
Malthake
(Samaritaanse)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Archelaüs
 
Herodes Antipas
 
Olympias
Evenals de meeste zonen van Herodes genoot hij zijn opleiding te Rome. Bij het laatste testament van zijn vader werd hij diens voornaamste erfgenaam. Met de koningstitel werden hem de provincies JudeaSamaria en Idumea toegedeeld.
Rood gearceerd is het gebied dat Archelaüs door zijn vader Herodes I de Grote kreeg toebedeeld.

Moord op 3000 Joden tijdens Pascha

Toen Herodes ziek was geworden, spoorden twee populaire leraren, Judas en Matthias, hun leerlingen aan om de gouden adelaar van de ingang van de tempel te Jeruzalem te verwijderen. Een dergelijk beeld was tegen de wil van God. Op 13 maart 4 v.C. werden de leraren en hun leerlingen levend verbrand. Na de dood van Herodes in datzelfde jaar kreeg zijn opvolger Archelaüs te maken met een verbolgen menigte, die eerherstel van de martelaren van 13 maart eiste. De nieuwe vorst doodde echter ongeveer drieduizend Joden tijdens de viering van Pascha.

Niet koning, maar viervorst

Toen de rust was weergekeerd spoedde Archelaüs zich naar Rome om zich door keizer Augustus tot koning te laten kronen. Daar wilde hij het testament van zijn vader door keizer Augustus laten bekrachtigen en de koningswaardigheid ontvangen. Hoewel een gezantschap van 50 man der Joden tegen zijn opvolging protesteerde (vgl. Luc. 19, 12 vv.) bevestigde Augustus de beschikkingen van Herodes, maar onthield aan Archelaüs de koningstitel. In plaats van de titel van koning moest Archelaüs zich met de lagere titel van „ethnarch" (= volksleidert) vergenoegen. De zoon van Herodes moest eerst laten zien, dat hij de koningstitel waard was.

Nieuwe onlusten

Tijdens Archelaüs' afwezigheid braken er opnieuw onlusten onder de Joden uit. De leiders waren een rover genaamd Judas, een koninklijke slaaf genaamd Simon, een herder genaamd Athronges en zijn broers. De Romeinse gouverneur van Syrië, Publius Quinctilius Varus, moest met Romeinse legioenen de soldaten van Archelaüs te hulp komen. Twee duizend mensen werden gekruisigd, maar niet alle leiders van de opstandelingen werden gevangen. Uiteindelijk kwam Archelaüs tot overeenstemming met één van de broers van Athronges.

Jozef, Maria en Jezus

Toen Archelaüs viervorst was geworden, waren Jozef, Maria en de jonge Jezus in Egypte. Daar zei een engel dat zij naar het land Israël moesten terugkeren. Jozef, de vader van Jezus, was bang om terug te gaan naar het gebied dat door Herodes' zoon Archelaus geregeerd werd. Daarom besloot hij, op een aanwijzing van God, zich te vestigen in Galilea te vestigen (Mattheüs 2:22).
Mattheüs 2:19 Toen nu Herodes was gestorven, zie, een engel van de Heer verscheen in een droom aan Jozef in Egypte Mattheüs 2:20 en zei: Sta op, neem het kind en zijn moeder mee en ga naar het land Israel; want zij die het kind naar het leven stonden, zijn gestorven. Mattheüs 2:21 En hij stond op, nam het kind en zijn moeder mee en kwam in het land Israel. Mattheüs 2:22 Toen hij echter hoorde dat Archelaus koning over Judea was in de plaats van zijn vader Herodes, was hij bang daarheen te gaan; en toen hij een Goddelijke aanwijzing in een droom ontvangen had, vertrok hij naar de streken van Galilea, Mattheüs 2:23 en kwam en woonde in een stad, Nazareth geheten; opdat vervuld werd wat gesproken is door de profeten dat Hij Nazoreeer zou worden genoemd. (TELOS)
Dat Archelaüs in Matth. 2:22 „koning" genoemd wordt moet worden opgevat in de bredere zin van regent of vorst.

Zijn vrouwen

Zijn regering was tiranniek, en in zijn privéleven gaf hij vooral aanstoot door zijn huwelijk met Glaphyra. Glaphyra's eigen (tweede) man was nog in leven en Archelaüs' vrouw Mariamne ook.

 
 
 
 
 
 
 
 
Herodes
de Grote
 
Malthake
(Samaritaanse)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Glaphyra
(2e vrouw)
 
Mariamne III
(1e vrouw)
 
Archelaüs
 
Herodes Antipas
 
Olympias
 
 

Mariamne was misschien Mariamne III, dochter van Aristobulus IV. Archelaüs scheidde van Mariamne om te trouwen met Glaphyra. Deze was de weduwe van Archelaüs' halfbroer Alexander (eveneens een zoon van Herodes de Grote) en na diens dood getrouwd met Juba, koning van Mauritanië. Archelaüs nam Glaphyra ondanks dat haar eigen man Juba en Archelaüs' eigen vrouw Mariamne nog in leven waren en handelde zo in strijd met de wet van Mozes. Deze overtreding wekte het misnoegen van de Joden.

Zijn einde

Nadat men meer dan 9 jaren zijn tirannieke heerschappij had geduld, bracht een gezantschap van de Joodse adel bij keizer Augustus bezwaren tegen hem in, ten gevolge waarvan hij in 6 na Chr. van de troon vervallen werd verklaard en naar Vienna in Gallië (het huidige Vienne in Frankrijk) verbannen, alwaar hij stierf, vóór 18 na Chr.

Na zijn afzetting werden Samaria, Judea en Idumea in 6 na Chr. de Romeinse provincie Iudaea (Judea).

Jezus' gelijkenis van de ponden

Verscheidene motieven in Jezus' gelijkenis van de ponden (Luk. 19) doen denken aan de gebeurtenissen rond de troonopvolging door Archelaüs, de voornaamste opvolger van koning Herodes I de Grote.

  • de reis naar een ver land: vgl. Archelaüs' reis naar Rome
  • het doel van een koningstitel te ontvangen en terug te keren: vgl. Archelaüs' doel
  • een gezantschap van burgers die de Heer haatten en niet wilden dat hij over hen zou regeren: vgl. het Joodse gezantschap dat bij de keizer protesteerde
  • de doodstraf voor de vijanden: vgl. Archelaüs wraak op de Joden

Meer informatie

Artikel Herodes Archelaüs op Wikipedia.nl

Herod Archelaus, Engelstalig artikel op Livius.org

Bronnen

In dit artikel is in oktober 2011 gebruik gemaakt van tekst uit: Ed. Rhiem, C.H. van Rhijn (red.), Bijbelsch woordenboek voor ontwikkelde lezers der Heilige Schriften, s.v. Archelaus. Utrecht: Kemink & Zoon, z.j.

Herod Archelaus, Engelstalig artikel op Livius.org, geraadpleegd 1 sept. 2017.

Herod Archelaus, Engelstalig artikel op en.wikipedia.org. Enige tekst hiervan is verwerkt op 1 sept. 2017.